Müslüman Türk Genci;
Sana da belki tüm ilmi gelişmelerin Batı’da gerçekleştiği iddia edilip, eğitiminin esas gayesinin atfedilen muasır Batı seviyesini yakalamak olduğu öğretildi.
Söz konusu amaca yönelik olarak; Avrupalının ilmini ezberliyor, dilini öğrenmeye çalışıyorsun.
Tekniğini alman yetmiyor, kültürünü taklit ederek, onlar gibi giyiniyor, benzer şeyleri yiyip, içiyor, mandolininle Mozart’ı çalmaya çalışıyor, aynı senaristlerin filmlerini izliyorsun.
Böylece, kendi değerlerini öğrenemeden, verilenlere razı edilip, bütün kültürel, sosyal, teknik ve dahi insani gelişmelerin batıdan geldiğine inanıyorsun.
Çünkü sana bu şekilde öğretildi.
Hatta daha da ileri gidilerek, (belki de) İslam ile ilmin uyuşmayacağına dâhi inandırıldın.
Hâlbuki bu bir toplum mühendisliği çalışmasıydı.
Oldukça da başarılı olduğu söylenebilir.
Mesela, şuan ki Cumhurbaşkanlığı seçim atmosferinde, Cumhurbaşkanımızın dünya oto pazarından daha fazla pay almaya yönelik girişim olan, yerli oto projesine “Ne yerli otomobili? Bu 20 yıl öncesinin projesi" diyerek, Projenin zaman kaybı olduğunu ifade edip, "İlkel bir teknoloji, çok geride kaldı" diyen öğrenilmiş çaresizlik mağduru muhalefet liderleri dahi var.
Hâlbuki İslam Bilim Tarihine göz atıldığında, bu tür ezilmişlik sendromuna girmenin beyhude olduğunu açık şekilde anlaşılacaktır.
Aksine, esasen Avrupa bilim hareketinin 15 ve 16. yüzyılda Rönesans ile yükselişe geçtiği, bu yükselişin arka planında da, 8. yüzyılda kurulmuş Abbasi ve Endülüs Devletleri, 10. yüzyılda kurulmuş Gazneliler Devleti ile 13. yüzyılın sonunda kurulmuş Osmanlı Devleti yükseliş dönemindeki ilmi gelişmelerden oldukça etkilendiğini görüyoruz.
Nasıl mı?
Nobel ödülünü 2 defa alan kadın bilim insanı Marie CURİE; “Müslüman Endülüs’ten bize 30 kitap kaldı, atomu parçalayabildik. Şayet yakılan bir milyon kitabın yarısı kalsaydı çoktan uzayda galaksiler arasında geziyor olacaktık. Orada bilim sıfırlanınca, biz yeniden sıfırdan Onların (Müslüman ilim adamlarının) yüzyıllar önce keşfettiği şeyleri bulmaya çalıştık ve yüzyıllar kaybettik” diyor itirafında.
Demek ki aşağılık kompleksine girmenin hiç bir gereği yokmuş.
Çünkü ilmi ibadet kadar değerli gören İslam’ın olduğu yerde ilmin varlığı eşyanın tabiatına uygun olanıdır. Yeter ki elimizdeki değerlere, mühendislik çalışmalarına kurban etmeden sahip çıkalım.
Bu her zaman böyle olmuyor elbette.
Mesela, dramatik bir örnek;
Müslümanların ilimle olan münasebetlerini başarılı bir şekilde araştıran İslam Bilim Tarihçisi Prof. Dr. Fuat SEZGİN, 1960 askeri cuntası tarafından “Zararlı Profesör” safsatasıyla üniversiteden atılarak Almanya’ya gitmek zorunda bırakılıyor.
Burada çalışmaları büyük değer gören ve J.W. Goethe Üniversitesi'ne bağlı Arap-İslam Bilimleri Tarihi Enstitüsü'nü kuran SEZGİN, 1983'de Müslüman bilginler tarafından yapılmış icatların ve bilimsel araç ve gereçlerin, yazılı kaynaklara dayanarak yaptırdığı örneklerini sergilendiği bir de müze kuruyor.
Nihayet Müslüman bilim adamlarının icatlarına dair modeller Gülhane Parkı'nda "İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi" de sergilenmektedir.
İlmin kimler tarafından, nasıl geliştirildiği konusunda kuşkuya düşenler İstanbul Gülhane Parkını ziyaret edebilirler.
Şimdi başarılı çalışmalarda bulunan yüzlerce Müslüman bilim adamından, 25 İslam bilim insanının yakılmamış eserlerinden geriye kalanlardan derlenen tabloya göre; çalışma alanlarına, icatlarına, yaşadığı döneme, doğduğu/öldüğü şehir ve ülkelere bir göz atalım.
İSLÂM İLİM TARİHİ KRONOLOJİK ÖZETİ (GÜNCEL ÜLKE İSİMLERİNE GÖRE) |
SIRA |
İLİM İNSANI |
DOĞUMU |
ÖLÜMÜ |
ÇALIŞMA ALANI |
BAŞLICA ESERLERİ VE ÇALIŞMALARI |
YIL |
ŞEHİR |
ÜLKE |
YIL |
ŞEHİR |
ÜLKE |
1 |
CABİR BİN HAYYAN |
721 |
TUS |
ABBASİLER (İRAN) |
815 |
KUFE |
ABBASİLER (IRAK) |
Kimya, Tıp, Felsefe, Gökbilimi, Matematik. |
Atomun parçalanması fikri. |
2 |
HAREZMİ |
780 |
HİVE |
ABBASİLER (ÖZBEKİSTAN) |
850 |
BAĞDAT |
ABBASİLER (IRAK) |
Matematik, Gökbilim, Coğrafya, Algoritma. |
Sıfır sayısını ilk kullanan ilim adamı. |
3 |
EBU MA'ŞER |
787 |
BELH |
ABBASİLER (AFGANİSTAN) |
886 |
BAĞDAT |
ABBASİLER (IRAK) |
Gökbilimi |
Med Cezirin izahı. |
4 |
EL KİNDİ |
801 |
BASRA |
ABBASİLER (IRAK) |
873 |
BAĞDAT |
ABBASİLER (IRAK) |
Felsefe, Kimya, Gökbilimi, Fizik, Psikoloji, Matematik. |
Ortaçağ Avrupası’nda tanınan, ilk İslam filozofudur. |
5 |
İBNİ FİRNAS |
810 |
CORDOBA |
ENDÜLÜS (İSPANYA) |
887 |
CORDOBA |
ENDÜLÜS (İSPANYA) |
Fizik, Kimya, Gökbilimi. |
İnsanlık tarihinde ilk uçma girişimi. |
6 |
SABİT BİN KURRA |
821 |
ŞANLIURFA |
ABBASİLER (TÜRKİYE) |
901 |
BAĞDAT |
ABBASİLER (IRAK) |
Gökbilimi, Matematik. |
Dünyanın çapını hesaplamıştır. |
7 |
BATTANİ |
850 |
HARRAN |
ABBASİLER (TÜRKİYE) |
929 |
SAMARRA |
ABBASİLER (IRAK) |
Gökbilimi |
10 yüzyılda güneş yılını bulmuştur. |
8 |
EBU BEKİR EL RAZİ |
854 |
REY |
ABBASİLER (İRAN) |
925 |
REY |
ABBASİLER (İRAN) |
Kimya, Tıp, Felsefe, Fizik. |
İlk göz ameliyatı. |
9 |
FARABİ |
870 |
FARAB |
ABBASİLER (TÜRKMENİSTAN) |
950 |
ŞAM |
ABBASİLER (SURİYE) |
Felsefe, Mantık, Gökbilimi, Tıp, Müzik. |
İlimleri sınıflandırdı. Müziği ses dalgalarıyla izah etti. |
10 |
İBNİ CESSAR |
920 |
KAYRAVAN |
ABBASİLER (TUNUS) |
1005 |
KAYRAVAN |
ABBASİLER (TUNUS) |
Tıp ve Eczacılık. |
Cüzzamın keşfi ve mücadele. |
11 |
EBUL KASIM EL ZEHRAVİ |
936 |
CORDOBA |
ENDÜLÜS (İSPANYA) |
1013 |
CORDOBA |
ENDÜLÜS (İSPANYA) |
Tıp, Hekimlik. |
Cerrahinin babası. |
12 |
EBUL VEFA |
940 |
HORASAN |
ABBASİLER (AFGANİSTAN) |
998 |
BAĞDAT |
ABBASİLER (IRAK) |
Matematik, Gökbilimi. |
Tanjant-Sekant fonksiyonlarını tanımlamıştır. |
13 |
İBNİ HEYSEM |
965 |
BASRA |
ABBASİLER (IRAK) |
1038 |
KAHİRE |
ABBASİLER (MISIR) |
Fizik, Optik, Matematik, Felsefe. |
Karanlık kutunun icadı. |
14 |
BİRUNİ |
973 |
HAREZM |
GAZNELİLER (ÖZBEKİSTAN) |
1048 |
GAZNE |
GAZNELİLER (AFGANİSTAN) |
Matematik, Gökbilimi. |
Dünyanın dönüşünün keşfi. Biruni Kuralı. |
15 |
İBNİ SİNA |
980 |
BUHARA |
GAZNELİLER (ÖZBEKİSTAN) |
1036 |
HEMEDAN |
GAZNELİLER (İRAN) |
Tıp, Felsefe, Matematik, Gökbilimi. |
Kitapları Batıda yıllarca okutulan, çağının en büyük tıp bilgini. |
16 |
ÖMER HAYYAM |
1048 |
NİŞABUR |
GAZNELİLER (İRAN) |
1131 |
NİŞABUR |
GAZNELİLER (İRAN) |
Gökbilimi, Matematik, Felsefe. |
İbn-i Sina‘dan sonra Doğuda yetişen en büyük bilgin. |
17 |
İBNİ RÜŞD |
1126 |
CORDOBA |
ENDÜLÜS (İSPANYA) |
1198 |
MARAKEŞ |
ABBASİLER (FAS) |
Felsefe, Tıp, Matematik. |
"Din ve Felsefe iki farklı yöntemle hakikate ulaşma çabasıdır." |
18 |
EL CEZERİ |
1136 |
CİZRE |
ARTUKLU (TÜRKİYE) |
1206 |
CİZRE |
ARTUKLU (TÜRKİYE) |
Mühendislik, Sibernetik, Robotik. |
Devir hareketinin doğrusal harekete çevrilmesi. |
19 |
İBNİ BAYTAR |
1190 |
MALAGA |
ENDÜLÜS (İSPANYA) |
1248 |
ŞAM |
ABBASİLER (SURİYE) |
Eczacılık, Botanik. |
Bitkiler üzerine araştırma. |
20 |
İBNÜ'N NEFİS |
1210 |
ŞAM |
ABBASİLER (SURİYE) |
1288 |
KAHİRE |
ABBASİLER (MISIR) |
Tıp |
Kan dolaşımından ilk bahseden ilim adamı. |
21 |
İBNİ HALDUN |
1332 |
HAFSİLER |
ABBASİLER (TUNUS) |
1406 |
KAHİRE |
ABBASİLER (MISIR) |
Gökbilimi, İktisat, Tarihçi, Sosyoloji. |
Sosyolojinin kurucusu kabul edilmektedir. |
22 |
GIYASEDDİN CEMŞİD |
1387 |
KAŞAN |
ABBASİLER (İRAN) |
1429 |
SEMERKANT |
ABBASİLER (ÖZBEKİSTAN) |
Matematik, Gökbilimi. |
Ondalık kesir, virgül, gök cisimlerinin koordinat hesabı. |
23 |
AKŞEMSETTİN |
1389 |
ŞAM |
OSMANLI (SURİYE) |
1460 |
BOLU |
OSMANLI (TÜRKİYE) |
Tıp |
"Maddetü'l Hayat"eseri ve mikrobun keşfi. |
24 |
ALİ KUŞÇU |
1403 |
SEMERKANT |
ABBASİLER (ÖZBEKİSTAN) |
1474 |
İSTANBUL |
OSMANLI (TÜRKİYE) |
Matematik, Gökbilimi. |
Ayın şekillerini ilk defa açıklamıştır. |
25 |
PİRİ REİS |
1465 |
KARAMAN |
OSMANLI (TÜRKİYE) |
1554 |
KAHİRE |
OSMANLI (MISIR) |
Denizcilik, Kartograf. |
Dünya haritasının çizimi. |
* Tablo özet olup, Tarihci, Sosyolog Emrullah KÖKER ve AR-GE ekibinin, 50 Müslüman ilim adamının tanıtımına yönelik çalışmasından faydalanılmıştır.
Bir de Batılı bilim insanlarının ülkeleri, dönemleri ve çalışma alanlarına bakalım;
BATILI BAZI BİLİM ADAMLARININ ÜLKELERİ, YAŞADIĞI DÖNEM VE ÇALIŞMA ALANLARI |
SIRA |
BİLİM İNSANI |
ÜLKESİ |
DOĞUMU |
ÖLÜMÜ |
ÇALIŞMA ALANI |
BAŞLICA ESERLERİ VE ÇALIŞMALARI |
1 |
Nicolaus COPERNİCUS |
POLONYA |
1473 |
1543 |
Gökbilim, Matematik. |
Modern astronominin kurucusu olarak bilinir. |
2 |
Galileo GALİLEİ |
İTALYA |
1564 |
1642 |
Gökbilim, Fizik. |
Dünyanın döndüğünü ifade etti. |
3 |
Johannes KEPLER |
ALMANYA |
1571 |
1630 |
Gökbilim, Matematik. |
Teleskobu geliştirdi. |
4 |
Rene DESCARTES |
FRANSA |
1596 |
1650 |
Felsefe, Psikoloji, Matematik. |
Modern felsefenin kurucusu kabul edilir. |
5 |
Blaise PASCAL |
FRANSA |
1623 |
1662 |
Matematik, Felsefe. |
Bir üçgenin iç acılarının toplamının, iki dik acıya eşit olduğunu buldu. |
6 |
Robert BOYLE |
İRLANDA |
1627 |
1691 |
Fizik, Kimya. |
Gaz kanunlarının ilki olan Boyle Yasası'nı bulmuştur. |
7 |
İsac NEWTON |
İNGİLTERE |
1642 |
1721 |
Fizik, Matematik, Gökbilim |
Yerçekimi Yasası, Diferansiyel ve İntegral hesaplamayı buldu. |
8 |
Amedeo AVAGADRO |
İTALYA |
1776 |
1856 |
Fizik |
Avogadro yasasınu hipotezini ileri sürdü. |
9 |
Marie CURİE |
POLONYA |
1867 |
1934 |
Kimya |
Radyoloji biliminin kurucusu. |
10 |
Niels BOHR |
DANİMARKA |
1885 |
1962 |
Fizik |
Atom bombasının geliştirilmesine katkıda bulundu. |
Evet, iki tabloyu da karşılaştıracak olursak, başarılı batılı bilim adamlarının kendilerinden asırlarca önce ilimle ilgilenen doğulu Müslüman ilim adamlarından etkilenmedikleri söylenemez.
Elbette tablo karşılaştırmalarına göre, İslam’ın bilime engel olduğu da kesinlikle söylenemez !
Söylenecek şey: İslam’ın bilime engel değil, bilakis bilimi teşvik ettiğidir, malumun ilanıyla.
Ey Genç !..
Vakit, yeniden diriliş vaktidir.
2023, 2053 ve 2071 hedefleri için daha fazla araştırmalı, daha fazla çalışmalı, daha az eğlenmelisin.
Zira düşmanların hiç de masum değil.
Sağlıkla, ilimle ve uyanık kalınız.
* Tarihçi, Sosyolog Emrullah KÖKER ve 8 kişilik üniversiteli AR-GE bilim ekibinin, İslâm Bilim Tarihindeki 50 Müslüman bilim insanı ve icatlarının tanıtımlarına yönelik kitapçıkları öğrenciler dağıtmak üzere hazırlamakta oldukları ve 2018-2019 Eğitim-Öğretim döneminde MEB ile işbirliği yaparak, Öncü Bilim Adamları Konferansları ile öncelikle ülkemizdeki tüm ortaokul öğrencilerine tanıtarak, öğrencilerde bilimsel cesaret ve öz güven geliştirmeyi amaçlamaktadırlar. Kendilerine bu kutsal mücadelede üstün başarılar dilerim.
Yazarlar araştırma ve yayın etiğine uymayı taahhüt ederler. Yazarlara telif ücreti ödenmez. Sitede yayınlanan yazıların bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazarlarına aittir.